Cây mộc tặc là một thảo mộc được dùng khá nhiều trong đông y. Mộc tặc có nhiều tác dụng hữu ích đối với sức khỏe con người. Cùng tìm hiểu thông tin về cây mộc tặc nhé!
1. Giới thiệu cây mộc tặc
1.1 Cây mộc tặc là gì?
Cây mộc tặc hay còn gọi với nhiều cái tên khác như: tiết cốt thảo, mộc tặc thảo, bút đầu thái. Ngoài ra, cây mộc tặc còn có tên khoa học là Equisetum debile roxb và thuộc họ mộc tặc.
1.2. Đặc điểm cây mộc tặc
Cây mộc tặc là loại cây thảo, sống lâu năm. Thân cây cao khoảng 1m. Thân rễ dài, chia đốt và mọc bò dưới đất. Thân cây mọc thẳng đứng, có hình trụ và rỗng bên trong (trừ các khúc đốt), có nhiều khái rãnh dọc mang phần sinh sản và phần không sinh sản. Mùa sinh sản của cây mộc tặc là vào tháng 10 đến tháng 12.
Cây mộc tặc gồm nhiều đoạn thân và cành hình ống dài khoảng 7 – 15cm, có màu nâu sẫm. Cành cây mộc tặc có màu xanh lục, hơi vàng hay màu tro xám tùy cây. Cành cây mộc tặc chia làm nhiều đốt, mỗi mấu mang một vòm lá nhỏ, hình sợi, màu nâu.
Thông thường lá cây mộc tặc ở dạng sợi rụng đi chỉ còn bẹ. Mở mỗi mấu có nhiều nhánh con mọc vòng, gốc mỗi nhánh con có 1 bẹ hình ống ngắn, màu nâu. Chất giòn và dễ bẻ gãy.
1.3. Phân bố
Cây mộc tặc thường được trồng ở các tỉnh miền núi và trung du, có tập tính mọc thành đám nhỏ ở dưới đất dọc theo các bờ suối, bờ ruộng sát chân núi.
1.4. Thu hoạch, sơ chế
Cây mộc tặc được thu hoạch vào mùa hè hoặc mùa thu. Phần dược liệu mộc tặc chính đưuọc lấy từ phần thân nổi lên mặt đất, sau đó người ta loại bỏ tạp chất và phơi âm can để khô.
Bảo quản và dùng dần.
1.5. Tính vị
Cây mộc tặc có vị ngọt, hơi đắng và tình bình.
Quy kinh vào kinh phế, can, đảm
2. Thành phần hóa học của cây mộc tặc
Trong cây mộc tặc có nhiều thành phần hóa học. có thể kế đến một số như:
- Acid silixic
- Chất béo
- Phytosterol
- Axit cân bằng
- Chất saponin
- Các chất alcaloid và nictin
- đuôi ngựa
- của Isoquevitn
-
Thành phần hoá học của cây mộc tặc
3. Tác dụng dược lý của mộc tặc
Mộc tặc là loại thảo dược có tính bình, vị ngọt hơi đắng có tác dụng rất tốt vào kinh phế, đờm, can, thận. Tác dụng dược lý của mộc tặc chính là lợi tiểu, phong nhiệt , trị ra mồ hôi trộm, mắt có màng,…
4. Mộc tặc có công dụng gì?
Từ lâu, mộc tặc đã được coi là một dược liệu quý, rất tốt cho sức khỏe:
- Chữa phù nước, phù viêm cầu thận cấp
- Mộc tặc giúp cải thiện trạng về mắt như: mờ mắt, sưng đỏ và viêm kết mạc cấp, mắt có mộng.
- Trị viêm bàng quang, viêm gan, viêm thận, đái vàng thẫm hay đái đỏ, đái ra sỏi.
- Giảm tình trạng rong kinh…
5. Một số bài thuốc từ cây mộc tặc.
5.1. Trị phong hàn, mồ hôi trộm
Nguyên liệu: 1 lượng mộc tặc vừa đủ, 5 lát gừng tươi và khoảng 5 chỉ hành.
Cách làm: Tất cả nguyên liệu đem rửa sạch, sau sắc lấy nước uống, dùng hàng ngày và kiên trì sử dụng để thuốc phát huy tác dụng.
5.2. Hỗ trợ chứng mắt mờ, chảy nước mắt.
Nguyên liệu: 1g mộc tặc và 1g thương truật.
Cách làm: Thương truật đem ngâm với nước vo gạo, mộc tặc cắt bỏ phần đốt rồi rửa sạch. Sau đó phơi khô 2 nguyên liệu rồi tán nhuyễn, hòa với nước uống chia làm 2 lần một ngày để thấy tác dụng.
5.3. Giảm viêm thận, viêm bàng quang
Nguyên liệu: mộc tặc, mã đề, mộc thông, cỏ xước, sinh địa, rễ cỏ tranh và bột hoạt thạch mỗi loại 15g.
Cách làm: các nguyên liệu trên mang sắc lấy nước uống. Nên chia làm 3 lần uống vào các buổi sáng, trưa, tối.
5.4. Giảm tình trạng rong kinh
Với tình trạng bị rong kinh, bạn chỉ cần lấy 1 lượng mộc tặc khô vừa đủ (khoảng 3g 1 lần) đem sắc lấy nước uống. Nên sử dụng đều đặn mỗi ngày để thấy tác dụng.
5.5. Trị tiêu chảy
Mộc tặc phơi hoặc sấy khô, sau đó xao lên cho vàng.
Mỗi lần lấy khoảng 20g đem sắc lấy nước hàng ngày. Nên uống nước mộ tặc khi đói để cải thiện tình trạng tiêu chảy nhanh chóng.
6. Lưu ý khi sử dụng mộc tặc
Cũng như các loại dược liệu khác, khi dùng mộc tặc cùng cần lưu ý một số điều sau:
- Không nên sử dụng vị thuốc mộc tặc trong một thời gian quá dài sẽ ảnh ảnh hưởng không tốt với sức khỏe, nhất là đối với hệ tiết niệu.
- Nên sử dụng với liều lượng đúng và đủ.
- Không nên dùng mộc tặc cho những người âm hư hỏa vượng dẫn đến đau mắt đỏ hay nhiễm phong hàn.
- Phụ nữ đang mang thai và cho con bú không nên dùng mộc tặc.
- Tất cả các bài thuốc từ mộc tặc chỉ có tác dụng hỗ trợ tình trạng bệnh, không phải thuốc chữa bệnh.
- Cuối cùng, Mộ tặc là một dược liệu thiên nhiên nên cần kiên trì sử dụng lâu dài mới thấy hiệu quả.
Như vậy, bài viết đã mang đến những thông tin cũng như bài thuốc từ mộ tặc cho bạn đọc. Hy vọng các bạn thấy hữu ích và có thể áp dụng vào đời sống để luôn có cơ thể khỏe mạnh.
