Cây seo gà là một loại cây mọc hoang và khá phổ biến ở miền Bắc Việt Nam. Trong dân gian, cây seo gà có tác dụng như một dược liệu chế tạo ra các bài thuốc chữa bệnh. Bài viết sẽ mang đến cho bạn những thông tin chi tiết về cây seo gà!
1. Giới thiệu cây seo gà
1.1. Đặc điểm cây seo gà
Cây seo gà (tên gọi khác là cây phượng vĩ) thuộc họ dương xỉ, thân cây nhỏ có chiều cao khoảng 20cm đến 25cm. Phần lá seo gà dài, nhỏ dép có răng cưa và chia làm nhiều phiến lá nhỏ. Giữa các phiến lá cò nổi nhiều gân phụ xong xong nhau. Phần rễ cây mọc ngang dưới mặt đất.
1.2. Cây seo gà mọc ở đâu?
Chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy những cây seo gà ở bất kì đâu ở các tỉnh phía Bắc nước ta, bởi seo gà là loại cây mọc hoang dại. Địa điểm chúng thường mọc đó là những khe bờ tường lâu năm, nhiệt độ ẩm và mát. Còn ở trên vùng núi, cây seo gà mọc trên các khe núi, kẽ đá ẩm ướt. Kích thước cây seo gà ở trên các vùng miền núi thường to hơn cây seo gà ở đồng bằng.
1.3. Những bộ phận nào của cây seo gà dùng làm dược liệu?
Các bộ phận của cây seo gà gồm thân, lá và rễ. Theo kinh nghiệm dân gian của người xưa, tất cả các bộ phận của cây seo đều có thể dùng làm nguyên liệu chế biến thành thuốc chữa bệnh. Cách chế biến đơn giản nhất có thể thấy là phơi khô seo gà và đun lấy nước uống.
1.4. Tính vị seo gà
cây seo gà là loại cây thuộc họ dương xỉ, có tính ngọt. Đồng thời, cũng có xen lẫn một vị đắng và khi nếm thử sẽ hơi tê.
1.5. Thành phần hoá học của cây seo gà
Trong cây xương rồng có chứa rất nhiều hợp chất hoá học, có thể kể đến một vài hợp chất tiêu biểu như:
- apigenin glucopyranosyl rhamnopyranoside.
- luteolin glucopyranoside,
- apigenin glucopyranoside,
- apigenin, luteolin,
- naringenin neohesperidoside,
- apigenin neohesperidoside,
- apigenin rhamnopyranoside,
- pterosin C,
- isovanillic acid và ferulic acid.
2. Tác dụng của cây seo gà.
2.1. Theo kinh nghiệm dân gian
Từ xa xưa, người dân Việt Nam đã sử dụng cây seo gà làm các bài thuốc “mẹo” để chữa một số bệnh lý có thể kể đến như: chữa tiêu chảy hay điều trị các vấn đề kiết kỵ và đi cầu ra máu.
2.2. Theo y học hiện đại
Y học hiện đại cũng đã nghiên cứu và công nhận những dưỡng chất có trong cây seo gà có tác dụng hữu ích trong việc phòng và chữa một số bệnh:
- Cây seo gà có tác dụng gây độc với các dòng tế bào gây bệnh bạch cầu ở cơ thể người.
- Một thí nghiệm trên chuột của khoa Phẫu thuật bệnh viện Xiangya, đại học Trung Nam, Hồ Nam, Trung Quốc đã chứng minh được tác dụng ức chế khối u từ cây seo gà là có hiệu quả.
- Cây seo gà có tác dụng chống oxi hoá.
- Rễ của cây seo gà có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm.
- Không chỉ có tác dụng hữu ích có lợi cho sức khỏe, mà cây seo gà còn có tác dụng cải tạo những vùng đất đã bị ô nhiễm hay độc hại.
3. Công dụng của cây seo gà
Từ xa xưa, người dân Việt Nam đã coi seo gà như một dược liệu trị bệnh hữu ích. Cây seo gà có nhiều tác dụng phong phú trong việc dùng làm dược liệu để chế biến thành các bài thuốc chữa bệnh. Một số bệnh có thể dùng seo gà để hỗ trợ chữa trị có thể kể đến là: bệnh viêm dạ dày, viêm đường tiết niệu, viêm họng, viêm tuyến nước bọt hay lở ngứa ngoài da,…
Liều dùng seo gà: cũng như các loại dược liệu khác, chúng ta nên dùng seo gà với một lượng vừa phải, phù hợp với tình trạng và nhu cầu của các nhân. Không nên lạm dụng quá nhiều để tránh những tác dụng phụ.
Bạn có thể tham khảo liều dùng sau: mỗi lần dùng khoảng 12g đến 24g rễ hoặc lá seo gà khô để phục nhu nhu cầu. Đối với một số bệnh ngoài da của trẻ em, có thể dùng rễ, lá sao vàng đun với dầu vừng để tạo thành hỗn hợp dầu bôi rất có hiệu quả.
4. Mách bạn bài thuốc chữa bệnh từ seo gà
4.1. Chữa kiết lỵ mức độ thông thường
Seo gà là một dược liệu quen thuộc để dùng chế tạo các bài thuốc hỗ trợ trị bệnh kiết lỵ.
Cách làm: chuẩn bị các nguyên liệu; cỏ seo gà, rễ cỏ tranh, phèn đen, dây mơ lông mỗi loại lấy bằng nhau khoảng 20-30g và thêm 3 lát gừng tươi. Cho tất cả nguyên liệu vào nồi nước đun lấy nước uống hàng ngày (lưu ý nên uống trước bữa ăn).
4.2. Trị kiết lỵ ra mủ, máu
Nếu tình trạng kiết lỵ của bạn nặng hơn sẽ xuất hiện mủ và máu, thì bạn vẫn có thể dùng seo gà để hỗ trợ giảm thiểu tình trạng bệnh.
Cách làm: chuẩn bị 40g cỏ seo gà, 30 dây mơ lông, 10g bình lang, 30g đèn đen, 10g hàn thẻ đem sắc với 4 bát nước con. Đun đến khi cạn còn một nửa thì tắt bếp và chắt nước uống hàng ngày.
Với trường hợp bệnh nặng hơn như này bạn nên dùng đều đặn để thuốc phát huy tác dụng dần dần. bên cạnh đó chế độ ăn cũng rất quan trọng. Trong giai đoạn này bạn nên ăn kiêng cá tanh và mỡ.
4.3. seo gà chữa bệnh lỵ cấp tính
Đối với bệnh lỵ giai đoạn cấp tính, có thể tham khảo hai bài thuốc dưới đây:
- Cách 1: sắc nước gồm các nguyên liệu: rễ seo gà (20g), dây mơ lông (20g), rễ phèn đen (20g), rễ cỏ tranh (20g), gừng tươi (3 lát). Hỗn hợp nước này có thể uống hàng ngày, mỗi ngày 1 thang.
- Cách 2: dùng rễ seo gà (20g), vỏ vụt (10g), rễ phèn đen (20g) tất cả đem sắc nước đặc uống ngày 1 thang.
4.4. Trị bệnh ngoài da, lở loét
không chỉ sắc nước uống mà seo gà giã nhuyễn ra còn có tác dụng sử dụng như một vị thuốc để bôi, đắp lên vết thương. Phương pháp này sẽ giúp vết thương ngoài da của bạn được làm dịu, kháng khuẩn và chống viêm, cải thiện tình trạng lở loét, ngứa ngáy khó chịu.
- Cách làm: lấy cỏ seo gà mang đi đốt cháy hoàn toàn đến khi thành than tán được bột, lấy phần than đó trộn với dầu vừng rồi đắp lên vùng da tổn thương để cải thiện tình trạng.
Nếu không may bạn bị xước hay đứt tay chân,.. gây chảy máu hoặc chó cắn (trừ trường hợp chó dại) bạn có thể tham khảo cách dùng seo gà để cầm máu.
- Cách làm: giã nhuyễn hỗn hợp cỏ seo gà (30g) và lá tử hoa địa đinh (30g), sau đó dùng hỗn hợp này bôi vào vết thương để khắc phục tình trạng máu chảy.
4.5. Hỗ trợ trị bỏng cấp độ 1
Dù là bỏng nước sôi hay bỏng lửa thì chúng ta hoàn toàn có thể dùng seo gà để chữa trị. Bởi seo gà có khả năng làm dịu mát da rất nhanh chóng.
Cách làm: sử dụng 150g seo gà đem sao lên, sau đó tán nhuyễn thành bột mịn, cho thêm chút dầu vừng rồi trộn đều hỗn hợp. Dùng hỗn hộp này đắp lên vùng da bị bỏng để làm dịu da.
4.6. Vết thương do sâu róm, rết cắn
Rết hoặc sâu róm cắn thường để lại vết thương có độc tố, dễ gây sưng viêm. Muốn cải thiện tình trạng sưng viêm này, có thể dùng seo gà theo cách:
- Lấy 60g lá cỏ seo gà tươi, 30g lá non chua me đất hoa vàng đem giã nhuyễn tất cả rồi đắp lên vết thương để giảm sưng, viêm.
4.7. Giảm đau bụng kinh
Những ngày đèn đỏ của chị em phụ nữ không thể tránh khỏi những cơn đau bụng quằn quại. Do vậy, nếu có seo gà bạn hãy làm theo cách này để cải thiện nhé:
- Bước 1: chuẩn bị seo gà (30g), gừng tươi (15g), trừng gà (1 quả), đường trắng ( 15g).
- Bước 2: cho cỏ seo gà và gừng tươi đun sôi, chắt lấy nước, bỏ bã.
- Bước 3: Trong khi nước còn sôi, cho đường trắng và trứng gà vào đảo đều.
- Bước 4: Dùng hỗn hợp đó liên tiếp trong 3-5 ngày để bắt đầu thấy hiệu quả.
4.8. Mề đay
Với tình trạng mề đay, mẩn ngứa có áp dụng bài thuốc từ seo gà cả cải thiện như sau:
- Cách làm: nấu 150g cỏ seo gà và thê, 10g muối ăn. Lấy nước này để rửa, làm sạch vết thương.
4.9. Trị sa tử cung
Seo gà được bài chế thành bài thuốc trị chứng sa tử cung dành cho phụ nữ sau sinh như sau;
- Cách làm: chuẩn bị lượng vừa đủ các nguyên liệu seo gà, lá bạc thau, kim ngân hoa, vỏ bầu nậm, lớp vỏ mỏng trong vỏ thông, đăng tâm thảo, sáp ong. Sau đó cho vào nồi đổ ngập nước, đun cạn đến khi nước còn khoảng ⅓ thì hoà sáp ong vào hoà tan với nước khi vẫn còn nóng.
Uống hỗn hợp này để cải thiện tình trạng sa tử cung.
4.10. Giảm xích bạch đới
Tình trạng xích bạch giới là người bệnh xuất hiện khí hư ra nhiều khả năng là do huyết ứ hay thấp nhiệt. Những người mắc chứng bệnh này, có thể dùng đơn thuốc từ seo gà.
- Cách làm: sử dụng seo gà (30g), bòng bong Nhật (15g), rau mã đề (15g), rễ ý dĩ (15g) nấu lấy nước uống để cải thiện tình trạng xích bạch giới.
5. Một vài lưu ý khi sử dụng các bài thuốc chữa bệnh từ seo gà
Bài viết đã giới thiệu đến bạn thông tin về tác dụng và các bài thuốc chữa bệnh từ seo gà, có thể thấy các bài thuốc rất đa dạng về cách chế tạo cũng như cách sử dụng. Tuy nhiên, cũng có vài lưu ý khi sử dụng có thể bạn chưa biết.
- Với những trường hợp đặc biệt; phụ nữ có thai và cho con bú, trẻ em, người lớn tuổi hay những người có bệnh nền thì không nên tuỳ ý dùng., cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Những ai đang mắc chứng táo bón thì không nên dùng seo gà, bởi dược liệu này sẽ khiến cho tình trạng táo bón trở nên nặng hơn.
- Cây seo gà có đặc tính mọc ở những khe tường, khe núi đá nên thường rất dễ dính nhiều bùn đất. Vì thế khi sử dụng bạn nên rửa sạch sẽ trước khi chế biến.
Trên đây là những thông tin chi tiết về tác dụng cũng như những bài thuốc chữa bệnh từ cây seo gà. Nếu còn thắc mắc nào bạn đừng ngại bình luận phía dưới để chúng tôi giải đáp nhé. Hy vọng bạn đã nắm rõ và chia sẻ thông tin hữu ích này tới mọi người!
